ยาเพร็พ ต้านเชื้อเอชไอวี ที่มีชื่อภาษาอังกฤษว่า PrEP ย่อมาจาก PreExposure Prophylaxis โดยเป็นทางเลือกใช้ป้องกันเชื้อเอชไอวีในกลุ่มผู้ที่ไม่มีเชื้อแต่มีความเสี่ยงสูง โดยต้องทานเป็นประจำเพื่อลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี
Table of Contents
ใครบ้างควรทานยาเพร็พ
จริง ๆ แล้ว เพร็พ ใครก็ทานได้ เพราะเหมาะสำหรับทุกคน แต่ว่าเราต้องพิจารณาก่อนว่า เรามีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวีหรือไม่ โดยกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงได้แก่
1. ชายรักชาย ที่มีความเสี่ยงต่อการได้รับเชื้อเอชไอวี จากการมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก
2. ชายรักชายที่มีการเปลี่ยนคู่นอนบ่อย
3. ผู้ที่มีสามี ภรรยา แฟน หรือคู่นอนมีผลบวก หรือคู่นอนมีเชื้อเอชไอวี
4. ผู้เสพสารเสพติดโดยใช้เข็มฉีดยา
จะทานเพร็พ ต้องทำอย่างไรบ้าง
เข้าพบศูนย์บริการใกล้บ้าน เพื่อขอรับคำปรึกษาและความรู้เพิ่มเติม ตรวจเลือด เพื่อให้แน่ใจว่ามีผลเลือดเป็นลบ รับคำแนะนำและยาเพร็พ
ผลข้างเคียงยาเพร็พ
พบว่าบางคนที่กินยาเพร็พ คุณอาจมีอาการต่อไปนี้
- ปวดหัว
- อาเจียน
- เบื่ออาหาร
อาการเหล่านี้ปกติจะหายไปในอาทิตย์แรก หากยังไม่หาย ควรแจ้งให้แพทย์ที่ดูแลทราบและให้คำปรึกษาต่อไป
คำถามทั่วไปสำหรับเพร็พ
1. เพร็พ (PrEP) ป้องกันเอชไอวี ได้แค่ไหน?
ตอบ ประสิทธิภาพของยาเพร็พนั้น หากเรากินยาอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ จะช่วยป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี (HIV)ได้มากถึง 90% ตรงกันข้าม ถ้าเราทานยาอย่างไม่เคร่งครัดและต่อเนื่องทุกวัน ประสิทธิภาพก็จะลดลง และไม่สามารถปกป้องคุณจากเชื้อเอชไอวีได้
2. เพร็พ (PrEP) ต้องทานอย่างไร?
ตอบ กินวันละครั้ง ครั้งละ 1 เม็ด และต้องกินยาทุกวันอย่างสม่ำเสมอ
3. หากผมทานเพร็พ ผมต้องใช้ถุงยางอนามัยอีกหรือไม่?
ตอบ จริง ๆ แล้ว เพร็พเป็นยาที่ป้องกันแค่การติดเชื้อเอชไอวีเท่านั้น แต่ไม่ได้ป้องกันการติดเชื้อติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ ดังนั้นแนะนำควรต้องใช้ถุงยางอนามัย ร่วมด้วยทุกครั้ง
4. หยุดทานเพร็พได้ไหม
ตอบ ได้ คุณสามารถหยุดทานเพร็พ หากคุณแน่ใจว่าคุณไม่มีความเสี่ยงแล้ว หรือคุณมีความสัมพันธ์กับคู่นอนที่ไม่มีเชื้อเอชไอวีเพียงคนเดียวเท่านั้น แต่เมื่อคุณมีความเสี่ยงสูงอีกครั้ง ก็แนะนำให้ทานเพร็พเหมือนเดิม โดยปรึกษาหมอ
5. กินเพร็พแล้ว ดื่มเหล้าได้ไหม ห้ามอะไรบ้าง
ตอบ เพร็พไม่มีผลหรือปฏิกิริยากับแอลกอฮอล์ สามารถทานกับเพร็พได้
6. หากลืมทานเพร็พ ต้องทำอย่างไร
ตอบ ทางคุณหมอแนะนำว่าเราสามารถทานเพร็พได้ทันทีเมื่อนึกขึ้นได้ แต่แนะนำว่าควรต้องทานให้ตรงเวลาทุกวัน เพื่อประสิทธิภาพของการป้องกัน
สิ่งที่ควรจำ
“เพร็พ คือ การกินยาล่วงหน้าก่อนการสัมผัสเชื้อ(รับเชื้อ) เพื่อให้ปริมาณยาเพียงพอในร่างกาย เพื่อป้องกันเอชไอวี”
“เพร็พ เป็นทางเลือกในการป้องกันเอชไอวี โดยเราเป็นผู้กำหนดเอง”
“เพร็พ ต้องใช้วิธีการป้องกันอื่นควบคู่ไปด้วย ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มี Sex”
“เพร็พ ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ ได้ เช่น ซิฟิลิส หนองใน”
“ควรกินยาติดต่อกันทุกวัน อย่างน้อย 1 สัปดาห์ขึ้นไป เพื่อให้มั่นใจว่าจะมีระดับยาเพียงพอในร่างกาย ”
“เพร็พ ต้องมารับการตรวจเลือดเอชไอวีและตรวจติดตามอื่นๆ เป็นประจำ ไม่ใช่รับยาไปครั้งเดียว”